|
KWEKEN MET DE BOOMKLEVER (Sitta Europea) 
TEKST EN FOTO’S: Lou Megens
Vaak duurt het enige jaren voordat men een bepaalde vogel echt leert kennen. Het lijkt of men alle informatie tot zijn beschikking heeft, maar dan ineens blijkt het in de praktijk toch weer anders te lopen. Een kweekverslag is een goede hulp om te leren van successen en fouten van medekwekers.
Want ook van fouten kunnen we leren. Zo verging het mij toen ik enkele jaren geleden startte met een koppel boomklevers. Napluizen van beschikbare literatuur gaf weliswaar interessante informatie, maar weinig relevante gegevens voor de kweek. In boeken werd er steevast gewag van gemaakt dat man en pop seksueel amorf waren (gelijk aan elkaar). 
De vraag rijst dan direct hoe we man en pop kunnen onderscheiden van elkaar zonder een DNA-onderzoek (m.b.v. veren) of een operatieve geslachtsbepaling. Er is wel degelijk een verschil aanwezig, maar dit wordt nagenoeg nergens uitgelegd. De man heeft duidelijk een andere tekening aan de onderzijde van de stuit en op de flank. Zie foto’s.
Mijn vogels blijven het hele jaar als koppel bij elkaar en dat gaat erg goed. Van andere kwekers weet ik echter dat de boomklevers soms agressief naar elkaar toe kunnen zijn (mogelijk als gevolg van een te kleine kooi?). Ook als er jongen zijn blijven deze bij de ouders tot ver in het najaar wanneer de vogels van de hand worden gedaan. Aangezien de boomklever normaal slechts één ronde broedt, levert dat geen problemen op.
De huisvesting bestaat uit een aangeklede - overdekte - volière van 2x2x2 m., waarin ik op de bodem van zwart zand een laag kiezelstenen heb gelegd. Ik zorg voor voldoende dennenstammen, omdat de vogels hun nest maken met de schilfers van de schors. Ook geef ik voldoende vermolmd hout. De vogels hakken hier graag in en ze gebruiken ook stukjes hiervan voor hun nest.
Mijn ervaring is dat de boomklevers in eerste instantie hun nest maken met veel dorre bladeren (begin april), mogelijk als bescherming van de eieren tegen de koude. Er is dan namelijk nog geregeld nachtvorst. Later worden deze bladeren verwijderd en blijven alleen de dennenschorsschilfers als nestmateriaal over (zie foto).
Het nestblok maak ik van watervaste multiplex-plaat van 1,5 cm. dik. Inwendige bodemmaat 12x15 cm., hoogte 25 cm. Op 5 cm. van de bovenzijde maak ik een invlieggat van 3,4 cm. zónder aanvliegstokje. Het deksel wordt scharnierend gemaakt. Omdat sommige boomklevers nogal eens willen “metselen”, is het belangrijk dat het invlieggat niet groter gemaakt wordt. Indien de vogels alle kieren dicht “metselen” kan men een stevig stuk karton tussen deksel en nestkast aanbrengen, waarin men bij een nestcontrole later eenvoudigweg een gat kan snijden. Dit voorkomt dat het deksel niet meer open gaat door de bouwvakkersactiviteiten van de vogels.
Badwater wordt dagelijks gegeven en ook graag benut, zelfs bij koud weer! In de winter geef ik mijn zelfgemaakt eivoer en wildzangzaad, aangevuld met zonnepitten en dat nemen ze erg graag op. Ik geef dan nauwelijks meelwormen. Het eivoer bestaat uit:
l 10 hardgekookte eieren
l 10 maatschepjes AVES opfok (in de winter vervangen door AVES kracht)
l 6 eetlepels Nutribird pallets (uni komplet)
l beschuitmeel (niet te veel, het voer moet rul blijven)
l 10 eetlepels Klaus universeel
l 4 maatschepjes Necton MSA (niet in de winterperiode)
l 2 eetlepels Lundi gemalen eendenkorrel (niet in de winterperiode) 
Gedurende het kweekseizoen – vanaf begin maart - voer ik langzaam het eiwitgehalte op. De vogels starten al vroeg met hun nestbouw, meestal begin april. Als er jongen zijn voer ik een gevarieerd dieet van eivoer met pinkies, buffalowormpjes en meelwormen (zie foto). Als de jonge vogels erg klein zijn voer ik uitsluitend witte meelwormen en na 1-2 weken stap ik over op gewone meelwormen.
De boomkleverouders voeren beide en nemen het voer het liefste op in deze volgorde:
1. Witte meelwormen
2. Gewone meelwormen
3. Buffalowormen
4. Pinkies
5. Eivoer
De broedtijd bedraagt 16 dagen. De pop broedt alleen en wordt soms door de man op het nest gevoerd. Na het uitkomen van de eieren duurt het nog ongeveer 25 dagen voordat de jongen uitvliegen. Het ringen dient vroeg te gebeuren. Een ringmaat van 2,9 mm is voorgeschreven, maar de ring moet op de 4e dag worden aangebracht.  Eerdere pogingen om later te ringen liepen bij mij altijd uit op een drama. De pootjes van de jonge vogels zijn erg week en de duim is lang in verhouding tot het loopbeen. Daardoor is het wat moeilijker om de ring om de poot te schuiven. Indien het pootje een beetje bloedt, wordt de jonge vogel zonder uitzondering door de ouders uit het nest verwijderd. Zo was dat tenminste in het verleden. Ik vond deze overigens nooit meer terug!
In 2004 lukte het mij om een jong op stok te krijgen, maar het ging wel met veel moeite gepaard. Vorig jaar (2005) kreeg ik vier jongen groot (problemen met te laat ringen) en dit jaar (2006) zijn er zes jonge boomklevers groot geworden!
Indien het ringen achter de rug is, is het meeste leed geleden. De vogels vliegen af en aan met voer, maar letten scherp op dat er niemand kijkt.
Het blijft altijd mooi om jonge vogels op te zien groeien, maar boomklevers hebben toch wel een streepje voor bij mij. Op het moment van uitvliegen zijn de vogels uiteraard een beetje schuw door alle nieuwe indrukken die ze te verwerken krijgen. De jongen zijn (voor een leek) nauwelijks van de ouders te onderscheiden.
Op dit moment vliegen er maar liefst zes jongen door mijn kooi, samen met de ouders!
De vogel is uitermate geschikt als volièrevogel. Een rustig karakter en een prachtige verschijning, strak in de veren en altijd beweeglijk. Zomer en winter bestand tegen het Nederlandse klimaat en erg interessante manieren. Hij kan als enige vogel zowel naar boven als naar beneden klimmen en laat typisch spechtachtige manieren zien. Een aanwinst voor onze volièrefauna!
Tel.nr. van de auteur: 06 - 51849659
|
