Een intrigerende vogel deze blauwborst of - zoals de Duitsers zeggen - ”Blaukehlchen”, want de vermeende blauwe borst is inderdaad niet meer dan een blauwe keel. Een heel andere vogel dan de roodborst en ook absoluut geen familie van elkaar.

De roodborst behoort tot de lijsterachtigen en de blauwborst tot de nachtegalen. Met zijn helderblauwe keel en afhangende vleugels moet men hem niet verwarren met enige andere vogel. Er zijn twee soorten bij ons bekend: de witgesternde blauwborst (L.s. cyaneculla), welke zijn verspreidingsgebied heeft in Midden- en Zuid-Europa, en de vaker voorkomende roodgesternde blauwborst (L.s. svecica) die meer voorkomt in Noord-Europa en Noord-Azie.

De roodgesternde blauwborst houdt het op één broedsel per jaar, terwijl de in Nederland veel meer voorkomende witgesternde blauwborst er nog een tweede ronde aan koppelt. 

Met het koppelen van deze vogels is enige voorzichtigheid geboden, want de beide seksen kunnen naar elkaar toe erg agressief zijn. Het is dan ook beter om de seksen in de winter van elkaar te scheiden en ze pas in het voorjaar met elkaar te koppelen.

De man laat zijn bijzonder mooie zang (vaak ‘s nachts) niet al te luid horen, zodat dat geen onoverkomelijke problemen met de buren hoeft op te leveren. Dit in tegenstelling tot de nachtegaal die er luid op los zingt.  

Ik kon met enige moeite een onverwant koppel krijgen, het zijn tenslotte geen vogels die je bij de dierenhandel op de hoek kunt kopen. De vogels voelden zich direct op hun gemak. In het voorjaar werden ze gekoppeld, waarbij ik eerst de man in de volière zette en pas na enkele weken de pop.

De kooi is een overdekte volière van 2x2x2 mtr.; op de bodem ligt zwarte aarde met een laag kiezelstenen, waardoor ik toch planten kan laten groeien. De begroeiing bestaat uit een Chinese roos en klimop tegen de achter- en zijwand. Als gezelschap zette ik er een koppel veldleeuweriken bij, waarmee de blauwborsten geen problemen schenen te hebben.  

Ik voerde zelfgemaakt eivoer dat bestaat uit:

• 10 hardgekookte eieren

• 10 maatschepjes AVES opfok (in de winter vervangen door AVES kracht)

• 6 eetlepels Nutribird pallets (uni komplet)

• beschuitmeel (niet te veel, het voer moet rul blijven)

• 10 eetlepels Klaus universeel

• 4 maatschepjes Mectom MSA (niet in de winterperiode)

• 2 eetlepels Lundi eendenkorrel (niet in de winterperiode)

Aanvankelijk hielden de vogels zich heel rustig en lieten ze geen enkel teken van nestdrang zien. Pas op 22 mei ontdekte ik een nest, gemaakt in een tralienestkastje in de klimop. Het nest was bijna dichtgebouwd, met een opening aan de voorzijde en het lag op 1½ mtr. hoogte. De pop bleef erg rustig en legde vijf eieren, waarbij het broeden begon bij het vierde ei. Vanaf dat moment was ik redelijk opgewonden: zou het gaan lukken met de kweek?

Op de 13^e dag kwamen de eerste jongen uit en na nóg een dag was het nest compleet met vijf jongen. Een geweldig gevoel van trots maakte zich van mij meester. Naast eivoer voerde ik de vogels ook buffalowormen en pinkies (door het eivoer). Omdat ik op dat moment op zakenreis moest naar het buitenland, liet ik goede instructies achter voor mijn vrouw. Ik zou op tijd terug zijn om de vogels te ringen. Ik was tenslotte maar vier dagen weg …

De toen in Nederland heersende hittegolf werd abrupt beëindigd door een fikse nachtelijke onweersbui. Al vroeg in de morgen kreeg ik een telefoontje van mijn vrouw die in paniek meldde dat alle jonge blauwborsten dood en verspreid op de grond lagen en dat het nest compleet vernield was! Ik kon niets anders doen dan telefonisch ondersteunen. Wat verschrikkelijk! En hoe vervelend voor mijn vrouw die hiermee geconfronteerd werd. Nadat zij de zaak had geïnspecteerd bleek één jong nog te leven en ik adviseerde haar om dit dan maar onder een kwikstaart te leggen, die een jong had van slechts een paar dagen ouder.

Deze truc leek te lukken en de kwikstaart nam de rol van pleegouder moeiteloos op zich. Na enkele dagen bleek het leeftijdsverschil echter toch te groot en de jonge blauwborst stierf alsnog. 

Wat kon hier de oorzaak zijn geweest?

Zouden de vogels daadwerkelijk van het onweer zó geschrokken zijn dat ze in blinde paniek hun nest vernield hadden en de jongen eruit gegooid hadden?

Was de veldleeuwerik een potentiële dader? Zij hadden tenslotte hun tweede broedsel op hetzelfde moment. Of was er een relatie met het éérste legsel van de veldleeuwerik, waarbij ook de jongen onverklaarbaar verdwenen na twee dagen?

Mogelijk spitsmuizen? (Eten deze naast insecten ook jonge vogels?)

Ik leek wel Peter R. de Vries! 

Ik begon met het zetten van een soort inloopval voor muizen, waarna ik in de vijf dagen die volgden iedere dag een (huis)muis ving! Zouden deze muizen dan tóch de daders geweest zijn? Gelukkig begon de blauwborst pop erg snel aan een nieuw nest. Op 26 juni broedde de pop alweer op vier eieren, die na inspectie allemaal bevrucht bleken te zijn. Toen de jongen uitkwamen na 13 dagen zag ik dat de man meevoerde, zodat ik met gemengde gevoelens aan (weer) een korte zakenreis begon …

Helaas, na een aantal dagen werden ook nu de jongen weer uit het nest gegooid, nu bijna zeker door de man. Ze werden bij de voerbakken gedeponeerd, net als de eerste keer. Het was om gek van te worden! Na deze ronde vond de pop het welletjes en ze stopte met verdere nestelpogingen. De vogels vielen ook in de rui, zodat dit kweekseizoen als beëindigd beschouwd moest worden.     

Aan het einde van dit seizoen maak ik de balans op. Er waren in totaal negen eieren gelegd, die allemaal bevrucht bleken te zijn en ook allemaal uitkwamen. De kwaliteiten van zowel de man als de pop op dit gebied leken mij wel in orde. Het probleem zat hem in het grootbrengen van de jongen en hier speelde de man een bedenkelijke rol …Volgend jaar moet ik hem maar apart zetten. Ik hoorde van collega kwekers overigens over identieke situaties. Waren dit mogelijk specifieke problemen voor de blauwborst?

Het blijft zoeken naar een goede kweekmethode en het uitvoerig uitwisselen van kweekervaringen, ook al zijn het minder geslaagde.

Ik hoop dat u iets hebt aan mijn informatie en ik hoop op een betere kweek in 2007, ook voor u indien van toepassing!